عوارض قرص ملاتونین بر بدن؛ آنچه باید پیش از مصرف بدانید

ملاتونین هورمونی است که نقش مهمی در تنظیم چرخه خواب دارد و مصرف مکمل های آن برای بهبود اختلالات خواب رایج شده است. با این حال، استفاده از قرص ملاتونین ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد که آگاهی از آن‌ها برای مصرف ایمن و مؤثر ضروری است. در این مقاله به بررسی این عوارض و نکات مهم مرتبط با مصرف ملاتونین می پردازیم.

ملاتونین چیست و چه کاربردی دارد؟

ملاتونین هورمونی است که توسط غده پینه آل در مغز ترشح می شود و وظیفه تنظیم ساعت بیولوژیکی بدن را بر عهده دارد. این هورمون معمولاً در تاریکی شب ترشح شده و به بدن سیگنال می دهد که زمان خواب فرا رسیده است. مکمل های این هورمون برای درمان اختلالاتی مانند بی خوابی، جت لگ (اختلال پرواز)، مشکلات خواب مرتبط با شیفت های کاری و اختلالات خواب کودکان مبتلا به اوتیسم یا اختلال نقص توجه استفاده می شود.

عوارض قرص ملاتونین چیست؟

اگرچه این قرص معمولاً به عنوان مکملی ایمن شناخته می شود، اما مصرف آن می تواند عوارضی را به دنبال داشته باشد. این عوارض معمولاً خفیف هستند، اما در برخی موارد می توانند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند. در ادامه، به مهم ترین عوارض قرص ملاتونین می پردازیم.

1. خواب آلودگی در طول روز

ملاتونین ممکن است باعث خواب آلودگی بیش از حد در طول روز شود. این وضعیت به ویژه زمانی رخ می دهد که فرد دوز بالایی از این قرص را مصرف کند یا در زمان نامناسبی از روز آن را بخورد.

خواب آلودگی ممکن است تمرکز فرد را مختل کند و توانایی انجام فعالیت های روزمره را کاهش دهد. برای پیشگیری از این مشکل، بهتر است دوز ملاتونین را متناسب با نیاز بدن و ترجیحاً پیش از خواب مصرف کنید.

2. سردرد

یکی از شایع ترین عوارض ملاتونین، سردردهای خفیف تا متوسط است. این سردردها معمولاً موقتی هستند و ممکن است به دلیل تغییرات شیمیایی مغز پس از مصرف قرص ایجاد شوند.

سردرد به عنوان یکی از عوارض قرص ملاتونین ممکن است با مصرف مایعات کافی و استراحت بهتر مدیریت شود. اگر سردردها مکرر یا شدید باشند، تنظیم دوز یا مشورت با پزشک برای قطع مصرف ملاتونین ضروری است.

3. سرگیجه

سرگیجه یکی دیگر از عوارض قرص ملاتونین است. این عارضه می تواند به دلیل تغییر فشار خون یا واکنش بدن به تغییرات در سطح هورمون ها ایجاد شود. سرگیجه ممکن است در هنگام بلند شدن سریع یا انجام فعالیت های بدنی سنگین بیشتر شود. در صورت بروز این عارضه، بهتر است از فعالیت های خطرناک مانند رانندگی خودداری کرده و با پزشک مشورت کنید.

4. مشکلات گوارشی

برخی افراد پس از مصرف ملاتونین دچار مشکلات گوارشی مانند تهوع، درد معده یا نفخ می شوند. این مشکلات معمولاً خفیف هستند و با مصرف ملاتونین همراه غذا یا کاهش دوز آن بهبود می یابند. اگر علائم گوارشی ادامه دار یا شدید باشند، ممکن است بدن شما به این مکمل واکنش منفی نشان داده باشد و نیاز به بررسی های بیشتر داشته باشید.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع روش لاغری (7 روش اصلی و 30 روش فرعی دیگر)

5. تغییرات خلق وخو

ملاتونین در برخی افراد می تواند تغییرات خلق وخو مانند تحریک پذیری یا حتی افسردگی ایجاد کند. این عارضه معمولاً در افرادی که سابقه مشکلات روانی دارند، شایع تر است. تغییرات خلقی ناشی از ملاتونین ممکن است پس از مدتی کاهش یابد، اما اگر ادامه پیدا کرد، بهتر است مصرف آن را متوقف کرده و با پزشک مشورت کنید.

6. تأثیر بر هورمون ها (از نادرترین عوارض قرص ملاتونین)

ملاتونین می تواند بر تولید و تنظیم سایر هورمون ها در بدن تأثیر بگذارد. این مسئله به ویژه در نوجوانان و افرادی که تحت درمان های هورمونی هستند، اهمیت دارد. مصرف طولانی مدت ملاتونین ممکن است تعادل طبیعی هورمون ها را مختل کند. برای پیشگیری از این عارضه، بهتر است این مکمل را تحت نظر پزشک مصرف کنید.

سایرعوارض ملاتونین بر بدن انسان

5 نکته مهم در خصوص مصرف مکمل های ملاتونین

اگر از این مکمل مصرف می کنید بهتر است نکات زیر را دنبال کنید:

1. زمان بندی مناسب

برای پیشگیری از عوارض قرص ملاتونین بهتر است آن را قبل از خواب مصرف کنید. ملاتونین باید در زمان مناسب مصرف شود تا تأثیرات مطلوبی بر چرخه خواب بگذارد. معمولاً بهترین زمان مصرف این قرص، ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پیش از خواب است.

این بازه زمانی به بدن اجازه می دهد تا ملاتونین را جذب کرده و خواب طبیعی شما را بهبود بخشد. مصرف ملاتونین در ساعات نامناسب، مانند صبح یا بعدازظهر، می تواند منجر به اختلال در چرخه خواب و حتی افزایش خواب آلودگی در طول روز شود.

2. دوز مصرفی مناسب

دوز معمول ملاتونین برای بزرگسالان بین ۱ تا ۵ میلی گرم است، اما میزان دقیق آن به وضعیت بدن و دلیل مصرف بستگی دارد. مصرف بیش از حد این مکمل ممکن است نه تنها اثربخشی آن را کاهش دهد، بلکه خطر بروز عوارض جانبی را نیز افزایش دهد. شروع مصرف با دوزهای پایین تر و تنظیم تدریجی آن بر اساس نیاز بدن، یکی از بهترین روش ها برای پیشگیری از مشکلات احتمالی است.

3. عدم مصرف طولانی مدت

ملاتونین به عنوان مکملی برای مصرف موقت طراحی شده است. استفاده طولانی مدت از این قرص ممکن است به وابستگی بدن به آن منجر شود و توانایی طبیعی بدن برای تولید ملاتونین را کاهش دهد. همچنین، مصرف مداوم آن می تواند بر تعادل هورمونی بدن تأثیر بگذارد. بنابراین، بهتر است این مکمل را فقط در شرایط ضروری و برای دوره های کوتاه استفاده کنید.

4. مشورت با پزشک

پیش از شروع مصرف ملاتونین، به ویژه اگر بیماری خاصی دارید یا داروهای دیگری مصرف می کنید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. ملاتونین ممکن است با برخی داروها مانند داروهای ضدافسردگی، رقیق کننده های خون یا داروهای آرام بخش تداخل داشته باشد. پزشک می تواند دوز مناسب و شرایط ایمن برای مصرف این مکمل را به شما پیشنهاد دهد.

5. توجه به کیفیت مکمل ها (برای جلوگیری از عوارض قرص ملاتونین)

کیفیت قرص های ملاتونین می تواند از یک برند به برند دیگر متفاوت باشد. هنگام خرید این مکمل، به انتخاب برندهای معتبر و دارای مجوز توجه کنید. همچنین، بررسی اطلاعات محصول و مشورت با داروساز می تواند به اطمینان از ایمنی و اثربخشی مکمل کمک کند. توجه به این نکته به شما کمک می کند از خرید مکمل های بی کیفیت یا تقلبی که ممکن است عوارض جانبی خطرناک تری داشته باشند، جلوگیری کنید.

مصرف ملاتونین در کودکان و نوجوانان

• کودکان: مصرف قطره یا قرص ملاتونین ممکن است باعث خواب آلودگی صبحگاهی، سردرد، تغییرات خلقی و افزایش شب ادراری شود. بنابراین، مصرف خودسرانه توصیه نمی شود و باید زیر نظر پزشک و با دوز مناسب انجام شود.
• نوجوانان: مصرف دوز مناسب معمولاً عوارض جدی ندارد، اما ممکن است خواب آلودگی، خستگی، سردرد، کابوس و گیجی رخ دهد. نوجوانان زیر ۱۸ سال بهتر است پیش از مصرف با پزشک مشورت کنند.

تداخلات دارویی قرص ملاتونین

آیا ملاتونین ایجاد وابستگی می کند؟

خیر، مصرف ملاتونین به طور معمول وابستگی فیزیکی ایجاد نمی کند. این هورمون طبیعی بدن است که به تنظیم چرخه خواب کمک می کند و برخلاف برخی داروهای خواب آور، باعث اعتیاد یا وابستگی جسمی نمی شود.

اما:

• استفاده‌ی طولانی مدت و بیش از حد ممکن است باعث شود بدن کمتر ملاتونین طبیعی تولید کند.
• برخی افراد ممکن است وابستگی روانی (احساس نیاز ذهنی به قرص) پیدا کنند.

بنابراین، بهتر است ملاتونین را طبق دستور پزشک و برای دوره های کوتاه مدت مصرف کنید.

جایگزین های طبیعی و دارویی ملاتونین

جمع بندی

ملاتونین هورمونی مهم در تنظیم خواب است که مصرف مکمل آن می تواند عوارضی مثل خواب آلودگی و سردرد داشته باشد. رعایت دوز مناسب، زمان بندی صحیح و مشورت با پزشک برای جلوگیری از عوارض ضروری است. جایگزین های طبیعی مثل نور خورشید و ورزش نیز به بهبود خواب کمک می کنند.

پرسش و پاسخ رایج