چاقی کودکان؛ علت، عوارض + روش های درمان

بالا رفتن آمار تعداد کودک چاق در جوامع مختلف به یکی از نگرانی ها تبدیل شده است. علت چاقی کودکان می تواند مسائل ژنتیکی، کم تحرکی، مصرف غذاهای فست فودی و حتی عوامل روانشناختی باشد.

اضافه وزن و چاقی در سنین کودکی علاوه بر تحت تاثیر قرار دادن سلامت جسمی و روانی کودکان می تواند زمینه ساز بیماری های خطرناکی مثل دیابت نوع دو، بیماری های قلبی، فشار خون بالا و … در سنین بزرگسالی باشد.

از آنجا که این کودکان هستند که آینده جوامع را می سازند، توجه به سلامت و سبک زندگی آنها از اهمیت بالایی برخوردار است ما در اینجا قصد داریم به طور خاص درباره علت چاقی در کودکان، عوارض آن و روش های پیشگیری و درمان این معضل در کودکان صحبت کنیم؛ با ما همراه باشید.

علت چاقی کودکان چیست؟

دلایل زیادی هستند که می توانند باعث چاقی و اضافه وزن در کودکان شوند که ما در ادامه به بررسی تک تک این عوامل پرداخته ایم:

نوع تغذیه در خانواده

نوع تغذیه در خانواده و مکان غذا خوری به صورت مستقیم با نوع تغذیه کودکان نیز رابطه مستقیم دارد.

مسلما اگر والدین عادات غذایی ناسالم داشته باشند و در رژیم غذایی خود مقدار زیادی چربی و روغن مصرف کنند، کودکان هم به نسبت آنها در معرض اضافه وزن و چاقی خواهند بود.

از طرفی طبق مطالعات و تحقیقات انجام شده، خانواده هایی که با هم غذا می خورند غذاهای سالم بیشتری مصرف می کنند.

رژیم غذایی ناسالم

همان طور که گفتیم الگوی غذایی خانواده، تعیین کننده نوع تغذیه کودکان خواهد بود.

در صورتی که خانواده دائما از غذاهای پرچرب، نوشابه های گازدار و … استفاده کنند، احتمال چاق شدن فرزندانشان بسیار زیاد است.

مصرف بیش از اندازه فست فودها

یکی از دلایل چاق شدن کودکان امروزه، مصرف بیش از اندازه فست فودها می باشد.

متاسفانه اکثر خانواده ها به خصوص خانواده هایی که هر دو والد شاغل هستند، تمایل بیشتری به مصرف غذاهای فست فودی دارند؛ زیرا استفاده از این غذاها را راحت تر است و همچنین کودکان علاقه زیادی به این نوع غذاها دارند.

به دلیل اینکه در تهیه و طبخ غذاهای فست فودی از مواد غذایی با ارزش غذایی پایین و کالری زیاد استفاده می شود، استفاده بی رویه این نوع غذاها، می تواند منجر به چاقی شوند.

مصرف نوشیدنی‌ های قندی

یکی دیگر از دلایل چاقی، مصرف بیش از حد نوشیدنی های قندی اعم از نوشابه ها، آبمیوه های صنعتی و … است.

تنقلات ناسالم

یکی دیگر از عوامل چاق کننده کودکان مصرف میان وعده ها و تنقلات ناسالم مانند چیپس، پفک، شکلات و … به دلیل کالری بالایی که دارند می تواند باشد.

بی‌ تحرکی

شاید یکی دیگر از دلایل اصلی چاقی کودکان امروزی، بازی های رایانه ای و گوشی های موبایل است که تحرک کودکان را به حداقل رسانده اند.

علاوه بر اینکه این ابزار باعث یک جا نشینی کودکان می شود، باعث می شود که کودکان در حین تماشای تلویزیون یا بازی های کامپیوتری تمایل بیشتری به خوردن غذاهای شیرین و ناسالم داشته باشند.

ژنتیک

نقش ژنتیک را در بروز بسیاری از بیماری و مشکلات اعم از چاقی نمی توان نادیده گرفت. طبق تحقیقات انجام شده، چیزی کمتر از 5 درصد از موارد چاقی کودکان می تواند به دلیل ژنتیک باشد.

با اینکه کودکانی که والدین چاقی دارند، در معرض خطر بیشتری در چاقی هستند؛ اما با اصلاح تغذیه و سبک زندگی تا حد زیادی می توان از بروز چاقی بچه ها به دلیل مسائل ژنتیکی جلوگیری کرد.

استرس کودکان

عوامل روانشناختی مانند استرس زیاد کودکان، آنها را در خطر چاقی قرار می دهند؛ زیرا اکثر کودکان در مواقع استرس به پرخوری پناه می برند.

عوارض چاقی در کودکان چیست؟

چاقی کودکان می تواند زمینه ساز بروز بیماری های مرتبط با چاقی مثل آسیب های مغزی، حملات قلبی، فشار خون بالا، اختلالات کبدی، دیابت، کلسترول بالا و … در سنین بزرگسالی باشد.

• دیابت نوع دو: تغذیه ناسالم و کم تحرکی در کودکان می تواند منجر به ابتلای آنها به دیابت نوع دو شود.
• کلسترول و فشار خون بالا: سبک زندگی و رژیم غذایی ناسالم کودکان را در معرض بیماری های خطرناک قرار می دهد. زیاده روی در مصرف غذاهای فست فودی و پرچرب باعث ایجاد پلاک در عروق خونی می شود که احتمال بالا رفتن فشار خون، کلسترول خون و همچنین سکته قلبی یا مغزی را در آینده بالا می برد.
• اختلال خواب: چاقی و اضافه وزن کودکان حتی ممکن است خواب آنها را دچار اختلال کند. به طوری که برخی از این کودکان در هنگام خواب تنفسشان قطع و وصل می شود که این موضوع می تواند خطر جدی برای سلامتی آنها داشته باشد.
• آسم: طبق تحقیقات انجام شده کودکان چاق بیشتر در معرض بیماری های تنفسی همچون آسم قرار دارند.
• افسردگی: از آنجا که کودکان چاق مورد تمسخر همسن و سالان خود قرار می گیرند، احتمال گوشه نشینی، منزوی شدن، کاهش اعتماد به نفس و افسردگی کودکان را افزایش می دهد.

روش های درمان چاقی کودکان

از جمله روش هایی که پزشکان برای درمان چاقی بچه ها ارائه می دهند عبارتند از:

تغییر رژیم غذایی

والدین باید سعی کنند در سبد غذایی خود خرید مواد خوراکی و غذایی با کالری، چربی، شیرینی زیاد و همچنین مواد غذایی آماده، شیرینی جات، فست فودها و … را حذف کنند. زیرا این مواد غذایی علاوه بر اینکه ارزش غذایی پایینی دارند، کالری بالایی دارند که باعث چاقی می شود.

بنابراین برای لاغری کودکان مصرف میوه، سبزیجات و غذاهای سالم را جایگزینی این غذاهای ناسالم کنید.

سعی کنید وعده های غذایی را همه خانواده دور همدیگر مصرف کنند. به کودکان خود آموزش دهید تا به آرامی غذای خود را بخورند و خوب غذای خود را بجوند.

از غذا خوردن جلوی تلویزیون پرهیز کنید

همان طور که گفتیم یکی از دلایل چاق شدن کودکان می تواند غذا خوردن بدون توجه به آن باشد. والدین باید سعی کنند مکان درستی را برای غذا خوردن انتخاب کنند و به هیچ عنوان در مقابل تلویزیون غذا نخورید.

کاهش مصرف تنقلات

به دلیل اینکه کودکان علاقه زیادی به تنقلات دارند، نمی توان مصرف آنها را به طور کامل برای کودکان منع کرد. بنابراین والدین باید خوردن این تنقلات را کنترل کنید و تنقلات ناسالم را جایگزین تنقلات و میان وعده های سالم مثل آجیل، میوه، سبزیجات و … کنند.

ورزش کردن

فعالیت بدنی و ورزش کردن می تواند در کاهش وزن کودکان موثر باشد. داشتن تحرک منجر به سوزاندن کالری و ارتقای سلامتی فرزندان شما می شود.

همچنین تحرک زیاد در طول روز باعث تخلیه انرژی آنها می شود و خواب راحتی را در طول شب تجربه می کنند.

مصرف دارو

در صورتی که پزشک تشخیص دهد که این روش های برای کاهش وزن کودکان کارساز نیست، ممکن است مصرف دارو برای لاغری به همراه رژیم غذایی مناسب را تجویز کند. از جمله داروهایی که به عنوان بهترین دارو برای چاقی کودکان شناخته می شوند، در سه دسته زیر هستند:

• عامل هیپو گلایسمیک و متفورمین
• محدود کننده لیپاز گوارشی و سیبوترامین
• محدود کننده جذب سروتونین و نورآدرنالین

سوالات متداول