درد شکم بعد از لاپاراسکوپی؛ از علت تا راهکارهای کاهش درد
عمل لاپاراسکوپی یکی از روش های کم تهاجمی در جراحی است که به دلیل درد کمتر و زمان بهبود کوتاه تر نسبت به جراحی باز، محبوبیت زیادی دارد. با این حال، تجربه درد شکم بعد از لاپاراسکوپی برای بسیاری از بیماران رایج است و می تواند باعث نگرانی آنها شود. در این مقاله به بررسی علل درد، روش های کاهش آن و مراقبت های بعد از عمل می پردازیم.
علت درد شکم بعد از عمل لاپاراسکوپی چیست؟
علت درد شکم بعد از عمل لاپاراسکوپی می تواند متفاوت باشد که شامل موارد زیر است:
اثرات گاز دی اکسید کربن
در لاپاراسکوپی، پزشک برای ایجاد فضای کاری در شکم از گاز دی اکسید کربن استفاده می کند. باقی ماندن بخشی از این گاز در شکم می تواند باعث فشار و احساس درد در ناحیه شانه و شکم شود. این نوع درد معمولاً در چند روز اول پس از عمل بیشتر احساس می شود و با خروج گاز به تدریج کاهش می یابد.
به همین دلیل است که اکثر افراد پس از عمل لاغری که به روش لاپاراسکوپی از درد ناحیه شکم و شانه در چند روز اول شکایت می کنند.
برش های کوچک جراحی
با اینکه در طی عمل لاپاراسکوپی مانند عمل اسلیو به روش لاپاراسکوپی و … برش های کوچکی بر روی پوست ایجاد می شود، اما باز هم امکان تحریک بافت های داخلی و پوست شکم وجود دارد؛ هر چند این تحریکات کمتر از جراحی های باز است.
این تحریک می تواند باعث التهاب و درد در محل برش ها شود. همچنین، ناحیه ناف که اغلب محل ورود ابزار لاپاراسکوپی است، ممکن است حساس و دردناک باشد.
کشش و دستکاری اندام ها
یک علت درد شکم بعد از لاپاراسکوپی این است که، در طول عمل، برخی اندام ها کشیده یا جا به جا می شوند تا جراح دید مناسب داشته باشد. این کشش می تواند باعث درد موقتی عضلانی و شکمی بعد از عمل شود که معمولاً طی چند روز بهبود می یابد.
التهاب یا عفونت
در موارد نادر، التهاب یا عفونت پس از لاپاراسکوپی می تواند باعث تشدید درد شود. علائم همراه با درد شدید شامل تب، قرمزی یا ترشح از محل برش ها و حالت تهوع است. در چنین مواردی، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
روش های کاهش درد شکم بعد از لاپاراسکوپی
استفاده از داروهای مسکن
پزشک معمولاً داروهای مسکن خوراکی یا تزریقی مانند استامینوفن، ایبوپروفن و … برای کنترل درد شکم بعد از لاپاراسکوپی تجویز می کند. به همین دلیل رعایت دقیق دوز و زمان مصرف دارو اهمیت ویژه ای دارد.
مراقبت از محل برش ها
مراقبت از محل برش ها بعد از جراحی لاغری به روش لاپاراسکوپی یا هر جراحی دیگری که شامل تمیز و خشک نگه داشتن محل برش ها، جلوگیری از فشار و تحریک محل برش و استفاده از پانسمان مناسب است باعث کاهش درد و تسریع روند بهبودی می شود.
توجه: از مالش یا فشار دادن محل برش ها خودداری کنید.
فعالیت بدنی سبک
انجام فعالیت های سبک مانند پیاده روی کوتاه پس از عمل لاپاراسکوپی، باعث افزایش جریان خون و کاهش گرفتگی عضلات می شود. فعالیت بدنی سبک به کاهش درد شکم بعد از عمل لاپاراسکوپی و پیشگیری از عوارض بعد از عمل کمک می کند. با این حال، از انجام حرکات شدید یا بلند کردن اجسام سنگین تا تأیید پزشک خودداری کنید.
استفاده از کمپرس گرم
قرار دادن کمپرس گرم روی ناحیه شکم می‌تواند عضلات را شل کرده و درد شکم بعد از لاپاراسکوپی را کاهش دهد. توجه داشته باشید که دمای کمپرس نباید خیلی بالا باشد تا از سوختگی پوست جلوگیری شود.
تغذیه مناسب
مصرف وعده‌های سبک و نوشیدن مایعات کافی به کاهش نفخ و فشار در شکم کمک می کند. اجتناب از غذاهای پرچرب و سنگین در روزهای اول بعد از عمل لاپاراسکوپی توصیه می شود.
نکات مهم بعد از عمل لاپاراسکوپی
- به علائم غیرعادی مانند درد شدید، تب، ترشح غیر طبیعی از محل برش ها یا تهوع مداوم توجه کنید و در صورت بروز فوراً با پزشک تماس بگیرید.
- از ورزش شدید و بلند کردن اجسام سنگین تا زمان تأیید پزشک خودداری کنید.
- داروهای تجویز شده را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید و از مصرف خودسرانه داروهای دیگر خودداری کنید.
- استراحت بعد از عمل اسلیو به روش لاپاراسکوپی و سایر جراحی هایی که با این روش انجام می شود به کاهش درد و تسریع روند بهبودی کمک شایانی می کند.
- پیگیری بعد از عمل و مراجعه به جلسات کنترل برای ارزیابی محل برش ها و عملکرد اندام ها اهمیت دارد.
چه زمانی درد شکم بعد از لاپاراسکوپی طبیعی است؟
اکثر بیماران در روزهای اول بعد از عمل، درد خفیف تا متوسط را تجربه می کنند. این درد معمولاً با مصرف داروهای مسکن و رعایت نکات مراقبتی کاهش می یابد. احساس درد در ناحیه شانه ناشی از گاز دی اکسید کربن معمولاً طی ۲ تا ۳ روز برطرف می شود. اگر درد شدید، ناگهانی یا همراه با تب، تهوع یا ترشح باشد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد زیرا ممکن است نشانه عفونت یا عارضه جدی باشد.
جمع بندی
درد شکم بعد از لاپاراسکوپی تجربه ای رایج است و دلایل متعددی دارد. شناخت این دلایل، رعایت نکات مراقبتی و مصرف داروهای مسکن تحت نظر پزشک، باعث کاهش درد و بهبود سریع تر می شود. انتخاب جراح ماهر و پیروی دقیق از توصیه های پس از عمل نقش مهمی در تجربه ای بدون درد و موفق از لاپاراسکوپی دارد.
با رعایت مراقبت های بعد از عمل، فعالیت بدنی سبک و تغذیه مناسب، بیماران می توانند به سرعت به زندگی روزمره بازگردند و از نتایج مثبت عمل لاپاراسکوپی بهره مند شوند.
