آیا درمان کبد چرب با عمل لاغری ممکن است؟ (تمام ناگفته هایی که باید بدانید ✅)

کبد چرب یکی از مشکلاتی است که با سبک زندگی امروزی، به‌ویژه در افراد مبتلا به اضافه ‌وزن و چاقی، بسیار شایع شده است. این بیماری به دلیل تجمع بیش از حد چربی در کبد رخ می ‌دهد و می ‌تواند عملکرد حیاتی این اندام را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. اما یکی از روش ‌های مؤثر در مدیریت این بیماری، کاهش وزن از طریق جراحی ‌های لاغری است. درمان کبد چرب با عمل لاغری به این صورت است که با کاهش وزن و از بین بردن چربی ‌های اضافی، عملکرد کبد بهبود یافته و بدن به سوی سلامتی بیشتری هدایت می‌شود.

ابعاد درمان	توضیح مختصر
تمرکز درمان؟	+ کاهش وزن اصولی و موثر + پایدار بودن روند از دست دادن وزن + کم شدن سطح چربی های احشایی + ترمیم التهاب کبد
جراحی های اثربخش؟	+ جراحی اسلیو + جراحی بای پس + جراحی سوئیچ دوازده + جراحی انحراف بیلیوپانکراس
مکانیستم روند بهبودی؟	+ محدود کردن کالری دریافتی + بهبود مقاومت حساسیت بیمار به ماده انسولین + کمتر شدن سطح ترشح چربی در سیستم کبدی + اصلاح آنزیم های کبدی
افراد مناسب؟	+ BMI بالای 35 با داشتن کبد چرب + BMI بالای 30 با داشتن التهاب کبدی + BMI بالای 40
عارضه های احتمالی؟	– کاهش سطح دریافت و جذب ویتامین های مورد نیاز بدن – شکل گیری اختلالات متابولیک – شکل گیری اختلالات سیستم گوارش – برگشت وزن در صورت عدم رعایت دستورالعمل های پزشکی
نکات مراقبتی بعد از درمان؟	+ برنامه غذایی مناسب + مصرف مکمل های تقویتی + اجرای فعالیت های بدنی منظم + پیگیری های دوره ای
مهم ترین دلیل موفقیت؟	قرارگیری در مسیر افزایش دهنده کیفیت زندگی سالم

بیماری کبد چرب چیست؟

کبد چرب در اثر تجمع چربی های اضافه در سلول های کبدی رخ می دهد. طبق تحقیقات صورت گرفته توسط جامعه پزشکی، اگر چربی های سلولی کبد، حداقل 5% و حداکثر 10% از وزن کلی سیستم کبدی را تشکیل دهند، فرد جزو مبتلایان بیماری کبد چرب محسوب می شود. لازم است تا بدانید که عوامل متعددی نظیر اضافه وزن شدید (انواع چاقی)، تحرک ناکافی، گنجاندن مقدار زیادی از چربی و قند در برنامه تغذیه ای برای شکل گیری بیماری کبد چرب تاثیرگذار هستند.

باید بدانید که بیماری کبد چرب در بیش از 99% مواقع بدون نمایان شدن علائمی شکل می گیرد. لازم است تا بدانید اگر شکل گیری فرآیند پیشرفت بیماری کبد چرب رخ دهد، با مرور زمان قادر است صدمات جدی را به سیستم کبدی نظیر متلهب شدن یا نارسایی وارد کند. باید بدانید که ابتدای مسیر درمان کبد چرب در بسیاری از مواقع با قرارگیری در محدوده کاهش وزن و ایجاد تغییرات جدی در دستیابی به کیفیت زندگی سالم تر شروع خواهد شد. اگر راهکارهای درمانی مذکور برای دستیابی به نتایج موفقیت آمیز بهبود وضعیت سیستم کبدی موثر نباشند، درمان کبد چرب با عمل لاغری جزو یکی از راهکارهای درمانی پیشرفته مطرح می شود.

انواع بیماری کبد چرب را بشناسید …

معمولاً این بیماری به دو نوع کبد چرب الکلی و کبد چرب غیرالکلی تقسیم بندی می شود. در ادامه به بررسی انواع بیماری کبد چرب پرداخته ایم:

1️⃣ بیماری کبد چرب الکلی (AFLD)

پزشکان بیماری کبد چرب الکلی را با نام AFLD معرفی کرده اند. شایان ذکر است که مصرف بیش از اندازه و مکرر الکل باعث شکل گیری فرآیند تجمع مولکول های چربی در کبد می شود. ذرات متشکل ترکیبات الکل قادر است آسیب دیدگی سلول های کبدی را در گذر زمان به همراه آورد.

در چنین شرایطی، اختلال بوجود آمده در عملکرد سیستم کبدی باعث می شود که کبد ذخیره سازی سلول های چربی را نسبت به تجزیه و تحلیل اصولی مواد تغذیه ای در اولویت قرار دهد. تنها راهکار درمانی برای جلوگیری از تقویت بیماری کبد چرب الکلی قطع دائمی مصرف الکل است.

2️⃣ بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD)

باید بدانید که بیماری کبد چرب غیرالکلی در جامعه پزشکان با نام NAFLD شناخته می شود. زمانی که چربی کبد بدون تغذیه از مولکول های الکل شکل گیرد، بیماری کبد چرب غیرالکلی صورت گرفته است. در نوع غیرالکلی که شایع تر است، عواملی مانند اضافه وزن، ژنتیک، رژیم غذایی نادرست، سبک زندگی کم تحرک و افزایش مصرف قند، چربی ها و عوارض مصرف داروهای خاص روتین زندگی نقش عمده ای دارند.

این چربی های انباشته شده در کبد به مرور زمان می توانند باعث التهاب کبد و بروز مشکلات جدی تری شوند. تولید و تجمع ذرات رسوبات چربی در کبد با گذر زمان باعث شکل گیری التهاب و آسیب کبدی می شوند. در این شرایط اصطلاحا بیماری کبد چرب استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) صورت می گیرد. جامعه پزشکی تاکیید می کند که باید در این مرحله برای جلوگیری از شکل گیری مشکلات جدی تر در آینده مانند سرطان سیستم کبدی، حتما نسبت به اجرای انواع راهکارهای درمانی نظیر درمان کبد چرب با عمل لاغری اقدام نمود.

📝 به نشر از وبسایت PubMed

ترجمه انگلیسی:

There is a lot of evidence suggesting that metabolic/bariatric surgery is an effective method of NAFLD treatment that leads to reduction in steatosis, hepatic inflammation and fibrosis.

---

ترجمه فارسی:

شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد جراحی متابولیک/باریاتریک یک روش مؤثر برای درمان NAFLD است که منجر به کاهش استئاتوز (چربی کبدی)، التهاب کبدی و فیبروز می شود.

3️⃣ بیماری کبد چرب استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH)

شدید شدن مشکل کبد چرب غیرالکلی با نام NASH در جامعه پزشکی شناخته می شود. باید بدانید که نشانه های کبد چرب غیرالکلی NASH می توانند شدیدتر شوند و طبعات جدی را به همراه بیاورند؛ از زخم سیروز (رایج) تا شکل گیری سرطان کبد (نادر).

آسیب های کبدی نوع NASH دقیقا مانند صدمات جدی مصرف الکل در مروز زمان برای سیستم کبدی است. به یاد داشته باشید که اجرای عملیات درمان کبد چرب استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) در مراحل ابتدایی شکل گیری بیماری مذکور، قادر به کم کردن سطح التهاب و تسریع بهبودی وضعیت ناسالم سیستم کبدی می باشد.

4️⃣ کبد چرب در بارداری

احتمال شکل گیری کبد چرب در تعداد قابل توجهی از زنان هنگام قرارگیری در دوران بارداری بسیار بالا است. باید بدانید که این مورد از انواع کبد چرب با نام کبد چرب حاد بارداری در جامعه پزشکی معرفی می شود. لازم است تا بدانید که در بیش از 99% مواقع، بیماری کبد چرب در بارداری، در بازه سنی 6 الی 9 ماهگی جنین صورت می گیرد. اگر زنان باردار متوجه وجود بیماری کبد چرب در بازه زمانی ماه ششم الی نهم دوران بارداری شوند، باید جهت جلوگیری از وارد شدن خطرات تهدید کننده سلامت خود و نوزاد به پزشک متخصص مراجعه نمایند. جامعه پزشکی درمان کبد چرب با عمل لاغری برای زنان باردار را توصیه نمی کند.

علائم کبد چرب در افراد چاق چیست؟

در بسیاری از موارد، کبد چرب علائم خاصی ندارد و ممکن است فرد تا زمان بروز مشکلات جدی تر از آن آگاهی نداشته باشد. اما با پیشرفت بیماری، نشانه هایی مانند علائم فهرست بخش ذیل می تواند دیده شود:

• بی حالی و خستگی.
• بزرگ شدن کبد.
• ملتهب شدن پاها.
• سخت نفس کشیدن.
• شکل گیری حالت خارش پوست.
• درد در ناحیه راست قسمت فوقانی شکم.
• قرمز شدن بافت های متشکل کف دستان.
• شکل گیری احساس ناخوش بودن افراد مبتلا به بیماری کبد چرب.
• زرد شدن رنگ پوست.
• زرد شدن رنگ چشم.
• مشاهده عروق خونی یا واریس عنکبوت.
• از دست دادن وزن به صورت غیرطبیعی.

در این شرایط، درمان کبد چرب با عمل لاغری می تواند یکی از راهکارهای مهم باشد، به خصوص در مواردی که تلاش های غیرجراحی برای کاهش وزن موفقیت آمیز نبوده است.

نوشته پیشنهادی: کبد چرب را سه سوته درمان کنید ! معرفی چند قاتل کبد چرب

چاقی چگونه بر کبد چرب تأثیر می گذارد؟

اضافه وزن و چاقی به طور مستقیم به کبد چرب مرتبط هستند. وقتی بدن با کالری های اضافی مواجه می شود، این کالری ها به شکل چربی در نقاط مختلف بدن از جمله کبد ذخیره می شوند. تجمع این چربی ها باعث می شود که کبد نتواند به درستی وظایف خود را انجام دهد و به مرور زمان به وضعیت کبد چرب تبدیل شود. از طرفی، مقاومت به انسولین که در بسیاری از افراد چاق دیده می شود نیز می تواند نقش مهمی در ایجاد و پیشرفت کبد چرب داشته باشد.

درمان کبد چرب با عمل لاغری چگونه رخ می دهد؟

جراحی های لاغری می توانند از طریق محدود کردن جذب کالری و کاهش حجم معده، فرد را به کاهش وزن قابل توجهی برسانند. این کاهش وزن تأثیر مستقیم بر کاهش چربی های بدن از جمله کبد دارد. درمان کبد چرب با عمل لاغری به این صورت است که با کاهش میزان چربی در بدن، به کبد فرصت بازسازی و بهبود می دهد. به عبارت دیگر، عمل های لاغری با کاهش چربی های انباشته شده در نواحی مختلف بدن، از جمله کبد، به عملکرد بهتر آن کمک می کنند.

مطالعات نشان داده اند که بسیاری از افرادی که تحت عمل های لاغری مانند اسلیو معده یا بای پس معده قرار گرفته اند، بهبود قابل توجهی در وضعیت کبد چرب خود تجربه کرده اند. حتی در برخی موارد، کبد چرب به طور کامل درمان شده و عملکرد کبد به حالت طبیعی بازگشته است. اما باید توجه داشت که این درمان تنها بخشی از فرآیند است و برای حفظ نتایج مثبت عمل جراحی، فرد باید تغییرات مهمی در سبک زندگی خود ایجاد کند.

طبق آخرین تحقیقات صورت گرفته توسط جامعه پزشکی، لاغری با اجرای جراحی های چاقی توانسته است تقریبا 23 درصد از شانس ابتلا به کبد چرب در آینده را برای افراد دارای اضافه وزن شدید کم کند. همچنین راهکارهای غیر جراحی مانند تزریق بوتاکس معده، انجام حرکات ورزشی، رژیم غذایی مناسب و ایجاد تغییرات جدی در سبک زندگی می تواند 5 درصد از شانس ابتلا به تجربه کردن بیماری کبد چرب در آینده را کم کند. اما درمان کبد چرب با عمل لاغری از طریق کدام روش جراحی چاقی امکان پذیر است؟

• اسلیو معده (Gastric Sleeve)
• بای پس معده (Gastric Bypass)
• حلقه یا باندینگ معده (Gastric Banding)
• انحراف بیلیوپانکراس با سوئیچ دوازدهه (Biliopancreatic Diversion with Duodenal Switch)
• عمل چاقی مهار واگ (Vagal Nerve Blocking)

افراد مناسب برای درمان کبد چرب با عمل لاغری چه کسانی هستند؟

شرایط لازم برای اجرای درمان کبد چرب با عمل لاغری عبارت اند از:

• شاخص توده بدنی بالای 40.
• شاخص توده بدنی بیشتر از 35 به همراه داشتن بیماری کبد چرب.
• BMI بیشتر از 35 به همراه داشتن مشکل NASH کبد چرب.
• شاخص توده بدنی بین بازه عددی 30 الی 34.9 به همراه داشتن بیماری دیابت نوع 2.
• BMI بین بازه عددی 30 الی 34.9 به همراه داشتن مشکل کبد چرب التهابی غیرخفیف.
• افرادی که دارای عادت غذایی نادرست هستند.
• عدم کسب نتیجه کاهش وزن از رعایت رژیم غذایی مناسب و اجرای فعالیت های بدنی.
• افرادی که نیازمند کاهش وزن سریع در مدت زمان هستند تا شدیدتر شدن بیماری کبد چرب جلوگیری کنند.
• افرادی که با کلسترول بالا در حال دست و پنجه نرم کردن هستند.

به یاد داشته باشید که کاندیدای مناسب درمان کبد چرب با عمل لاغری بعد از ارزیابی دقیق و مشاهده نتایج آزمایش های تخصصی بیمار توسط پزشک معالج اعلام می شود.

چالش ها و عوارض درمان کبد چرب با عمل لاغری چیست؟

یکی از چالش های اصلی در درمان کبد چرب، تغییرات پایدار در سبک زندگی است. عمل های لاغری به فرد کمک می کنند تا به سرعت وزن کم کند، اما برای حفظ این وزن و جلوگیری از بازگشت چربی ها، فرد باید به یک رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم پایبند باشد. در غیر این صورت، ممکن است چربی های انباشته شده دوباره در بدن، به ویژه در کبد، تجمع پیدا کنند. از دیگر معایب درمان کبد چرب با عمل لاغری می توان به نقطه ضعف های بخش ذیل اشاره کرد:

• کمبود مواد مغذی و ویتامین های ضروری بدن: عمل لاغری یعنی ایجاد دستکاری در ساختار دستگاه گوارش برای از دست دادن وزن. دستگاه گوارش در ایام ابتدایی درمان مانند زمان قبل از جراحی قادر به دریافت و جذب صحیح از ویتامین و مواد مغذی مورد نیاز بدن نیست. پزشک معالج برای جلوگیری از عوارض این اختلال، از رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی و داروهای تقویتی برای جبران کمبودها استفاده می کند.
• اعمال فشار کوتاه مدت بر کبد: با آزاد شدن و تضعیف اتصال میان موکول های چربی ناشی از کاهش وزن سریع عمل لاغری، احتمال دارد افراد کمی احساس سنگینی روی کبد را تجربه کنند.
• عوارض جانبی احتمالی جراحی تهاجمی لاغری: شکل گیری عفونت، نشت بخیه و اختلالات گوارشی نظیر حالت تهوع یا یبوست.
• افزایش احساس استرس و اضطراب: نیازمند زمان برای مشاهده نتایج موفقیت آمیز درمان و پذیرفتن شرایط جدید.
• احساس پرخوری: نیازمند پیروی از رژیم غذایی مناسب برای تامین تمام نیازهای تغذیه ای.
• ویزیت های دوره ای: ارزیابی وضعیت سلامت کبد به صورت دوره ای با انجام آزمایشات تخصصی.

در ادامه، از دانش دکتر طاها عنبرا، یکی از بهترین جراحان چاقی برای درک بهتر عوارض عمل لاغری استفاده می کنیم:

مزایای درمان کبد چرب با عمل لاغری چیست؟

اما مزایای درمان کبد چرب با عمل لاغری بسیار بیشتر از چالش های آن است. کاهش وزن سریع و ماندگار از طریق جراحی های لاغری نه تنها به بهبود کبد چرب کمک می کند، بلکه خطر ابتلا به بیماری های مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا و بیماری های قلبی را نیز کاهش می دهد. به علاوه، افراد پس از عمل جراحی احساس بهتری از خود دارند و از لحاظ روانی و جسمی وضعیت بهتری را تجربه می کنند. مطالعات صورت گرفته بر روی حوزه کسانی که دارای تجربه عمل لاغری بوده اند، بیانگر کوچک تر شدن محدوده قرارگیری این افراد در مقایسه با سایرین جهت مبتلا شدن به پیشرفت بیماری کبد چرب است.

آیا درمان کبد چرب تنها از طریق عمل لاغری ممکن است؟

جراحی های لاغری یکی از راه های مؤثر برای درمان کبد چرب هستند، اما تنها راه نیستند. در مواردی که کبد چرب هنوز در مراحل ابتدایی است، می توان با تغییرات در رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و کاهش مصرف قند و چربی، وضعیت را بهبود بخشید.

این تغییرات می توانند به کاهش چربی های کبد و بهبود عملکرد آن کمک کنند. اما در موارد شدیدتر، به ویژه زمانی که فرد از تلاش های دیگر برای کاهش وزن نتیجه ای نگرفته است، درمان کبد چرب با عمل لاغری می تواند راه حلی مؤثر و پایدار باشد.

مراقبت های پس از درمان کبد چرب با عمل لاغری چیست؟

پس از انجام عمل لاغری، مراقبت های بعد از جراحی بسیار اهمیت دارند:

• ایجاد تغییرات جدی در سبک زندگی: اگرچه عمل های لاغری به کاهش وزن سریع کمک می کنند، اما بدون رعایت رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی، ممکن است چربی ها دوباره به بدن و کبد بازگردند. بنابراین، برای جلوگیری از بازگشت کبد چرب، فرد باید به سبک زندگی سالمی پایبند باشد.
• برنامه غذایی مناسب: رژیم غذایی بعد از جراحی باید شامل پروتئین های سالم، سبزیجات تازه و مواد غذایی با فیبر بالا باشد. مصرف چربی های ناسالم و غذاهای پرکالری باید به حداقل برسد.
• به حداقل رساندن مصرف چربی های ناسالم: حتی بعد از درمان کبد چرب با عمل لاغری، نمی توان از ارتباط مستقیم میان کبد چرب با چربی های ناسالم منابع غذایی چشم پوشی نمود. لازم است تا بدانید با مصرف غذاهای پرچرب و خانواده فست فود، احتمال تشدید وضعیت کبد افزایش می یابد.
• مصرف داروهای تقویتی: برای جبران کمبود و جذب بهتر ویتامین، مواد معدنی و مغذی مورد نیاز بدن، باید دارو و مکمل های تقویتی را در سر ساعت مصرف کنید.
• گنجاندن فعالیت های بدنی در سبک رویتن زندگی: فعالیت بدنی منظم مانند پیاده روی یا شنا به حفظ سلامت کبد و جلوگیری از بازگشت بیماری کمک می کند.
• پیگیری منظم وضعیت سلامت بدن: برای پیشگیری و جلوگیری از شکل گیری اختلالاتی در روند بهبودی باید تمام دستورالعمل های تجویزی از سوی پزشک معالج را انجام دهید و توجه کافی به ویزیت های دوره ای داشته باشید.

رژیم غذایی بعد از اجرای فرآیند درمان کبد چرب با عمل لاغری اهمیت دارد؟

مکانیزم جراحی لاغری قادر است که اثرگذاری بسیار مثبتی در وضعیت عمومی بیمار از جمله بهبود سلامت سیستم کبدی ارائه دهد. اما لازم است تا بدانید که ماندگاری نتایج مثبت عمل کاهش وزن نیازمند ایجاد تغییرات جدی در دستیابی به سبک زندگی سالم می باشد. از مهم ترین مراقبت های بعد از عمل لاغری می توان به رعایت دستورالعمل های تغذیه ای تجویزی از سوی پزشک معالج اشاره نمود.

عمل های لاغری با استخراج حجم قابل توجهی از قسمت معده دستگاه گوارش همراه است. معده بعد از عمل لاغری مانند دوران قبل از جراحی چاقی دارای صبوری کافی برای هضم مواد غذایی نیست و نیازمند زمان برای بهبودی می باشد. با کاهش مواد غذایی دریافتی بعد از جراحی لاغری، جذب مواد مغذی از مواد تغذیه ای دچار محدودیت می شود.

جراحان لاغری و متخصص تغذیه بیماران را از میل کردن مواد غذایی حاوی چربی و کالری زیاد ممنوع می کنند. متخصصان مذکور، تنها مصرف خانواده میوه ها، دسته بندی سبزیجات و منابع غنی پروتئین دارای چربی کم را برای متقاضیان درمان کبد چرب با عمل لاغری در نظر می گیرند تا از شکل گیری کمبود ویتامین های ضروری و ویتامین های مورد نیاز بدن جلوگیری کنند.

تغییرات ایجاد شده در سبک زندگی و برنامه تغذیه ای، باعث بهبود سلامت و بازگردانی عملکرد طبیعی سیستم کبدی می شود تا از شکل گیری فرآیند جمع شدن مجدد سلول های چربی در کبد پیشگیری شود.

ورزش بعد از درمان کبد چرب با عمل لاغری چه جایگاهی دارد؟

اجرای جراحی چاقی و رعایت دستورالعمل های تغذیه ای به همراه انجام فعالیت های بدنی منظم باعث تکمیل شدن پکیج بهبودی سلامت و عملکرد سیستم کبدی می شود. تحرکات ورزشی به بالا بردن سطح سوخت و ساز بدن کمک بسزایی می کند تا از تجمع چربی های اضافه به بهترین شکل ممکن جلوگیری شود. بیمارانی که جراحی چاقی را انجام داده اند و انجام فعالیت های بدنی منظم را در سبک روتین زندگی قرار می دهند، بهبودی بیشتری را در وضعیت سلامت سیستم کبدی مشاهده خواهند کرد.

لازم است بدانید که فعالیت های بدنی قادر به کم کردن سطح استرس هستند. کاهش سطح اضطراب و افزایش میزان سرعت بهبودی سلامت عمومی بدن از طریق اجرای فعالیت های بدنی و ورزش منظم، می توان مانع از برگشت سلول های چربی کبدی شد. قرارگیری تمرینات هوازی و قدرتی (مقاومتی) در کنار یکدیگر باعث بالا رفتن سطح هموار تر شدن مسیر دستیابی به بهترین نتایج موفقیت آمیز خواهد شد.

جمع بندی کنیم؟

در نهایت، درمان کبد چرب با عمل لاغری ممکن است. این روش جدید نه تنها یکی از روش های مؤثر برای کاهش وزن است بلکه به بهبود عملکرد کبد و درمان آن نیز کمک می کند. این روش از طریق کاهش چربی های بدن و به ویژه چربی های کبدی، به فرد کمک می کند تا از مشکلات جدی تری که ممکن است ناشی از کبد چرب باشد، جلوگیری کند. با این حال، برای دستیابی به نتایج پایدار و حفظ سلامت کبد، رعایت یک سبک زندگی سالم پس از جراحی ضروری است.

پاسخ به سوالات رایج درمان کبد چرب با عمل لاغری