میزان کاهش وزن با بای پس معده چقدر است؟ (ماه به ماه)
بای پس معده یکی از قدیمی ترین و موثرترین روش های جراحی لاغری است. اما هنوز هم سوال اکثر بیماران قبل از این عمل این است که میزان کاهش وزن با بای پس معده چقدر است؟ چرا بعضی ها بعد از عمل بای پس بیشتر لاغر می شوند؟ نتیجه نهایی چقدر به رژیم و سبک زندگی فرد وابسته است؟
در این سری از مقالات کلینیک اسلیو می خواهیم به زبانی ساده و علمی عوامل موثر بر کاهش وزن بعد از عمل بای پس، میزان کاهش وزن در ماه های اول بعد از بای پس معده، مقاومت های احتمالی و روش های کاهش وزن بیشتر بعد از بای پس معده بپردازیم.
بای پس معده چگونه باعث لاغری سریع می شود؟
طی جراحی بای پس معده، به دلیل تغییراتی که در سیستم دستگاه گوارش اعمال می شود علاوه بر کاهش غذای مصرفی فرد، میزان جذب کالری بدن نیز تا حد چشمگیری کاهش پیدا می کند.
در واقع این جراحی لاغری با دو کار اصلی زیر منجر به لاغری سریع می شود:
- کوچک کردن معده: طی تغییراتی که جراح لاغری انجام می دهد، بعد از عمل بای پس معده فقط یک کیسه کوچک از معده باقی می ماند که نتیجه آن کاهش غذا خوردن فرد، زود سیر شدن و کاهش کالری ورودی خواهد بود.
- دور زدن بخشی از روده کوچک: غذا بدون عبور از قسمت های اولیه روده وارد بخش های انتهایی می شود. با این کار بخش عظیمی از کالری و چربی های غذاها جذب نمی شود و در نتیجه روند کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده بیشتر می شود.
البته بای پس معده علاوه بر این دو مکانیزم باعث تغییرات هورمونی بدن نیز می شود؛ به این ترتیب که هورمون های گرسنگی بعد از بای پس معده کم و هورمون های سیری زیاد می شوند. این تغییرات باعث کاهش اشتهای فرد و در نتیجه وزن کم کردن راحت تر می شود.
میزان کاهش وزن با بای پس؛ بیماران چه عددی را باید انتظار داشته باشند؟
براساس مطالعات معتبر جهانی، میزان کاهش وزن با بای پس معده حدود 70 الی 80 درصد از اضافه وزن فرد است. این کاهش وزن در 12 تا 18 ماه اول بعد از جراحی اتفاق می افتد و بیشترین سرعت لاغری در 6 ماه اول بعد از عمل بای پس معده است.
منظور از 70 تا 80 درصد اضافه وزن چیست؟
بسیاری از بیماران این جمله را اشتباه برداشت می کنند. منظور این نیست که مثلا اگر کسی 120 کیلو است، 80 درصد وزنش کم می شود. بلکه منظور 80 درصد اضافه وزنی است که نسبت به وزن ایده آل دارد.
مثلا اگر قد یک بیمار 170 سانتی متر و وزن وی 120 کیلوگرم باشد، وزن ایده آل وی 70 کیلو خواهد بود. بنابراین میزان اضافه وزن فرد 50 کیلو است که پس از عمل بای پس با کاهش 80 درصدی اضافه وزن (حدود 40 کیلو) وزن نهایی این بیمار حدود 80 کیلو می شود.
جدول کاهش وزن بعد از عمل بای پس (ماه به ماه)
الگوی کاهش وزن بعد از بای پس تقریبا در بیشتر بیماران مشابه است و به شرح زیر است:
| بازه زمانی | سرعت کاهش وزن | ميزان کاهش ماهانه | مجموع کاهش وزن تا پايان هر دوره |
|---|---|---|---|
| ماه 1 تا 3 | سريع ترين دوره لاغری | 8 تا 12 کيلو در ماه | حدود 20 تا 30 کيلو |
| ماه 4 تا 6 | کاهش با سرعت متوسط | 4 تا 6 کيلو در ماه | حدود 30 تا 40 درصد اضافه وزن |
| ماه 6 تا 12 | کاهش آهسته تر اما پايدار | 2 تا 4 کيلو در ماه | حدود 60 تا 70 درصد اضافه وزن |
| ماه 12 تا 18 | لاغري محدود در درصد کوچکی از بيماران | معمولا کمتر از 2 کيلو در ماه | رسيدن به 70 تا 80 درصد اضافه وزن |
عوامل تاثیرگذار بر میزان کاهش وزن با بای پس
کاهش وزن فقط به جراحی وابسته نیست. 6 عامل مهم وجود دارد که نتیجه کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده را برای هر بیمار را متفاوت می کند.
سن بیمار
عمل بای پس معده در سنین جوانی نتیجه بهتری را به دنبال دارد؛ زیرا متابولیسم بدن جوان ها فعال تر است و معمولا این افراد کاهش وزن بیشتری را تجربه می کنند.
جنسیت
روند کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده در خانم ها کمی کندتر از آقایان است اما نتیجه نهایی مشابه است.
وزن ابتدایی
افرادی که وزن بالاتر و شاخص توده بدنی (bmi) بیشتری دارند، در ماه های اول بعد از عمل بای پس معده کاهش وزن بیشتری را تجربه می کنند.
انتخاب نوع بای پس
جراحی بای پس معده به سه روش بای پس کلاسیک ،مینی بای پس و ساسی بای پس انجام می شود. در میان این روش ها، مینی بای پس و ساسی بای پس معمولا کاهش وزن بیشتر و سریعتری به نسبت بای پس کلاسیک ایجاد می کنند. همچنین ساسی بای پس به دلیل کاهش جذب قوی تر، در افراد با BMI بالا یا چاقی شدید بهترین نتیجه را می دهد.
رعایت رژیم بعد از عمل
رعایت رژیم غذایی بعد از عمل بای پس معده، قطع مصرف شکر و آرام غذا خوردن نیز باعث کاهش وزن بیشتر می شود.
فعالیت بدنی
ورزش کردن بعد از عمل لاغری نیز نقش بسیار مهمی در افزایش درصد لاغری بعد از جراحی دارد.
آیا میزان کاهش وزن با بای پس برای همه یکسان است؟
خیر، با اینکه میانگین میزان کاهش وزن با بای پس 70 تا 80 درصد اضافه وزن است. اما گروه های مختلف نتایج متفاوتی می گیرند.
گروه اول: لاغری بالای 80 درصد
- بیمارانی که جوان هستند.
- افرادی که بعد از عمل بای پس سبک زندگی سالم داشته اند ؛ یعنی رژیم غذایی را رعایت کرده اند و فعالیت بدنی منظم داشته اند.
گروه دوم: لاغری متوسط 60 تا 70 درصد
- افرادی که رژیم غذایی را به طور کامل رعایت نمی کنند و پیاده روی بعد از عمل لاغری را تنها چند بار در هفته عملی می کنند.
- کسانی که برخی مواقع شکر مصرف می کنند.
گروه سوم: لاغری کمتر از 60 درصد
- بیمارانی که رژیم غذایی ارائه شده توسط جراح را رعایت نمی کنند.
- به صورت مداوم از شکر و نوشابه استفاده می کنند.
- فعالیت بدنی ندارند.
- مشکلات هورمونی مانند کم کاری تیروئید درمان نشده دارند.
حتما بخوانید: قاتل کم کاری تیروئید چه چیزی است؟
چرا بعضی بیماران با وجود بای پس کاهش وزن کمی دارند؟
درصد کمی از بیماران بعد از عمل بای پس معده کمتر از انتظار لاغر می شوند. مهم ترین دلایل کم شدن میزان کاهش وزن با بای پس عبارتند از:
مصرف شکر و خوراکی های نرم
به دلیل کاهش حجم معده بعد از عمل بای پس معده، باید در انتخاب نوع مواد غذایی دقت بیشتری داشته باشید. برای مثال مواد شیرین، نوشیدنی های پرکالری و خوراکی های نرم (مثل کیک، شکلات، بستنی، آبمیوه صنعتی و نوشابه) بدون اینکه احساس سیری ایجاد کنند، خیلی سریع از معده کوچک شده عبور کرده و وارد روده می شوند. به همین دلیل شما کالری زیادی را جذب بدن می کنید، بدون اینکه اصلا متوجه شوید.
در واقع دلیل اصلی متوقف شدن روند کاهش وزن بعد از عمل بای پس و حتی بازگشت وزن بعد از عمل بای پس معده این موضوع است.
از طرفی، این نوع مواد غذایی باعث نوسانات شدید قند خون و افزایش اشتها می شوند که روند کاهش وزن را سخت تر می کند.
نخوردن پروتئین کافی
خوردن پروتئین بعد از انواع جراحی لاغری اعم از اسلیو معده و بای پس معده اهمیت دو چندانی دارد. زیرا باعث بالا نگه داشتن متابولیسم بدن، افزایش احساس سیری، حفظ توده عضلانی و جلوگیری از ضعف جسمانی و ریزش مو بعد از عمل لاغری می شود.
در صورت عدم مصرف پروتئین کافی، بدن به منظور تامین انرژی به سراغ عضله سوزی می رود و همین باعث کند شدن سوخت و ساز بدن (متابولیسم) می شود. وقتی متابولیسم پایین بیاید، روند کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده هم به مراتب کندتر خواهد شد.
توجه: به توصیه بهترین جراحان لاغری بیماران بعد از بای پس معده باید روزانه 60 الی 80 گرم پروتئین مصرف کنند.
مشکلات هورمونی
برخی از مشکلات هورمونی هم می تواند تاثیر منفی بر میزان کاهش وزن با بای پس معده بگذارند که مهم ترین آنها عبارتند از:
- کم کاری تیروئید: این مشکل هورمونی باعث کاهش متابولیسم، خستگی، افزایش وزن یا توقف کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده می شود.
- سندرم کوشینگ: با افزایش کورتیزول باعث تجمع چربی شکمی و اشتهای بالا می شود.
- مقاومت به انسولین یا پیش دیابت: این مشکل هورمونی نوسان قند خون و افزایش ذخیره چربی را در پی دارد.
در صورتی که بیمار با رعایت مراقبت های بعد از عمل لاغری (رژیم غذایی و ورزش)، همچنان وزن کم نکند، پزشک معمولاً درخواست آزمایشات هورمونی را می دهد تا این مشکلات بررسی شوند. درمان به موقع این اختلالات معمولاً باعث شروع مجدد کاهش وزن می شود.
گشاد شدن معده
معده جدید پس از عمل بای پس بسیار کوچک می شود تا باعث ایجاد سیری زودرس شود. اما در صورتی که بیمار زیاد غذا بخورد، لقمه ها را خوب نجود، به پرخوری شبانه یا خوردن میان وعده های زیاد ادامه دهد و در خوردن غذاهای نرم و پرکالری زیاده روی کند به مرور زمان کیسه معده بزرگ تر می شود.
این موضوع چندان شایع نیست، اما وقتی اتفاق بیفتد، فرد دیرتر سیر می شود، کالری بیشتری مصرف می کند و روند لاغری کند یا متوقف می شود.
در موارد شدید، پزشک ممکن است از روش های درمانی مانند اندوسکوپی تنگ کننده معده یا اصلاحات جراحی استفاده کند.
عدم تحرک و ورزش ناکافی
ورزش تاثیر چشمگیری در روند لاغری بعد از عمل بای پس معده دارد، زیرا:
- میزان کالری سوزی را بالا می برد.
- از عضله سوزی جلوگیری می کند.
- متابولیسم پایه بدن را افزایش می دهد.
- باعث بهبود روحیه و کاهش استرس می شود.
- یکی از موادی که به سفت شدن پوست بعد از عمل لاغری کمک می کند، پروتئین است.
میزان کاهش وزن با بای پس در مقایسه با جراحی اسلیو
| مقايسه | بای پس معده | اسليو معده |
|---|---|---|
| درصد کاهش اضافه وزن | 70 تا 80 درصد | 50 تا 60 درصد |
| کنترل رفلاکس | بسيار عالی | گاهی رفلاکس را تشديد می کند |
| بازگشت وزن | کمتر | بيشتر |
| سرعت کاهش وزن | سريع تر | متوسط |
| مناسب براي بيماران ديابتی | بسيار عالی | خوب |
روش های افزایش میزان کاهش وزن بعد از بای پس
برای رسیدن به بیشترین کاهش وزن ممکن و جلوگیری از پشیمانی بعد از عمل بای پس معده، نکات زیر را رعایت کنید:
- مصرف روزانه حداقل 60 گرم پروتئین به منظور جلوگیری از تحلیل عضلات و بالا بردن سوخت و ساز بدن.
- داشتن وعده های کوچک و مکرر پر کالری مثل چیپس، بستنی، شکلات، نوشابه و قهوه های شیرین می تواند باعث استپ وزن بعد از عمل بای پس شود؛ بنابراین قید این مواد غذایی را بزنید.
- نوشیدن حداقل 1.5 لیتر آب در روز زیرا کم آبی روند سوخت و ساز بدن را کند می کند.
- ترکیب پیاده روی، شنا یا تمرینات مقاومتی بهترین ورزش برای لاغری هستند.
- خواب کافی داشته باشید زیرا؛ کم خوابی هورمون های گرسنگی را بالا می برد.
- پیروی از برنامه های غذایی ارائه شده توسط جراح لاغری و متخصص تغذیه.
کاهش وزن بعد از بای پس تا چه مدت ادامه دارد؟
معمولا میزان کاهش وزن با بای پس معده تا 6 ماه اول بسیار سریع است، از 6 تا 12 ماه میزان کاهش وزن متوسط، از 12 تا 18 ماه روند لاغری آرام و بعد از 18 ماه وزن ثابت می شود.
توجه: البته با ورزش منظم، امکان کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده تا دو سال نیز وجود دارد.
آیا بای پس معده باعث لاغری دائمی می شود؟
بله، در صورت رعایت اصول تغذیه ای و داشتن سبک زندگی سالم، لاغری بعد از عمل بای پس دائمی خواهد بود. اما اگر بیمار غذاهای شیرین مصرف کند، پرخوری کند و نوشابه را مجدد به رژیم غذایی خود برگرداند احتمال بازگشت وزن بعد از عمل بای پس تا 10 الی 15 درصد وجود دارد.
جمع بندی
میزان کاهش وزن با بای پس معده معمولاً بين ۷۰ تا ۸۰ درصد اضافه وزن است. سرعت لاغری در ۶ ماه اول بسيار زياد است و معمولاً تا ۱۲ تا ۱۸ ماه روند کاهش وزن ادامه دارد. ميزان لاغری نهايی به عواملی مثل رعايت رژيم، فعاليت بدنی، سن، متابوليسم بدن و سبک زندگی فرد بستگی دارد.
